سوال و پاسخ شبهات

علت حسادت برادران یوسف ع ناشی از تبعیض بیش از حد پدر ایشان نبود ؟واین کار یعنی فرق گذاشتن بین فرزندان از کسی مثل پیامبر خدا عمل نادرستی نیست؟ونمیتوانست این موضوع به نحو دیگری باشد که حسادت سایرین را بر نه انگیزد؟

❗️باید توجه کرد که تبعیض به دو گونه است:


1⃣تبعیض ناروا ، تفاوت بی دلیل در رفتار است به نوعی که اگر دو نفر مرتکب عمل واحدی شوند یکی را مورد تشویق قرار دهند ولی دیگری و کار خوبش را نادیده بگیرند . به طور طبیعی هر کس ممکن است در دل خویش و به دلائلی خاص به یکی یا برخی از فرزندانش بیش از دیگران علاقه داشته باشد اما این علاقه نباید در رفتار او چنان جلوه کند که موجب بر انگیختن حسادت دیگر فرزندان شود . همانگونه که دقت در چنین امری از امام باقر مشاهده شده است ؛ آن حضرت با این که در دل به برخی فرزندان دیگرش مهر بیشتری داشت اما در عمل و رفتار پدرانه خود میان آنان تفاوت نمی گذاشت.

📚بحار الانوار ج74 ص78


2⃣تبعیض به حق به این که تشویق یا تنبیه مناسب نسبت به هر یک از فرزندان به معنی تبعیض قائل شدن میان آنها نیست بلکه اگر بنا باشد به بهانه تبعیض قائل نشدن ، فرزندی را که برجستگی های اخلاقی از خود نشان میدهد یا کارهای ارزشمند و شایسته ، انجام میدهد مورد تشویق قرار نداد و یا فرزند خاطی را متناسب با خطائی که میکند تنبیه نکرد ، با چنین رفتاری پیامی از عدم تفاوت میان خوب کرداری و بد کرداری را به فرزندانمان داده ایم و در حقیقت با چنین عملی برای فرار از یک خطا به دامن خطای بزرگتری افتاده ایم و حق مسلم تربیت صحیح آنها را ضایع کرده ایم .


❗️انچه که باید از آن پرهیز کرد تبعیض ناروا در میان فرزندان است اما تبعیض به حق لازم و شایسته است 


🗯چنان که در روایات ما امده است که ائمه نیز بین برخی از فرزندانشان که از لحاظ اخلاقی و ...برجستگی هایی داشتند تبعیض روا داشته و نسبت به انها توجه بیشتری می کردند

📚الفقیه ج3 ص483

📚الکافی ج6 ص51

❗️شیخ حر عاملی عنوان بابی را چنین قرار می دهد:

« باب در کراهت تبعیض قائل شدن بین فرزندان بدون دلیل و مزیت ( اما با دلیل ومزیت اشکال ندارد)

📚وسائل الشیعه ج21 ص478 باب 91

❗️در تفسیر نمونه چنین امده است:

« یعقوب به دو پسر خود( یوسف و بنیامین) مخصوصا یوسف توجه بیشتری نشان می داد زیرا:

♦️اولا: کوچکترین فرزندان او محسوب می شدند و طبعا نیاز به حمایت و محبت بیشتری داشتند

♦️ثانیا: طبق بعضی از روایات مادر انها « راحیل» از دنیا رفته بود و به این جهت نیز به محبت بیشتری محتاج بودند

🔷از این گذشته مخصوصا در یوسف آثار نبوغ و فوق العادگی ( اخلاقی و ...) نمایان بود مجموع این جهات سبب شد که یعقوب آشکارا نسبت به انها ابراز علاقه کند اما برادران حسود بدون توجه به این جهات از این موضوع سخت ناراحت شدند و یعقوب بدون شک در این باره مرتکب خطایی نشد و ابراز علاقه ای که نسبت به یوسف و برادرش بنیامین می کرد روی جهاتی بود که به آن اشاره شد( و چنین مساله ای از نظر شرع و عقل امری راجح و لازم است اما برادران بدون توجه به این موضوع بی جهت حس حسادت  را در دل پرورش می دادند )»


📚تفسیر نمونه ج9 ص321

محبان امام حسن مجتبی ع - شهرستان مرودشت